Vechten voor je relatie

In onze samenleving staan relaties en sexualiteit in het brandpunt van de belangstelling. Het klassieke huwelijk wordt flink bediscussiëerd. Ondanks dat het vaak mis gaat, worden er echter ook nog steeds veel huwelijken gesloten. In de bijbel wordt zeer positief over het huwelijk gesproken, als een gave van God. Tegelijk is de bijbel er duidelijk over dat er soms ook moeilijke perioden in het huwelijk kunnen zijn. Dat het soms helemaal niet meevalt om getrouwd te zijn, met déze man of déze vrouw…

In het algemeen kunnen we zeggen dat we zijn voortgekomen uit een man-vrouwrelatie. Twee heel verschillende mensen, die in een huwelijk elkaar mogen aanvullen. Hoewel je ook best heel verschillende mannen en verschillende vrouwen hebt, zelfs enigszins vrouwelijke mannen en manlijke vrouwen, kun je toch wel een paar wat algemenere dingen zeggen over het eigene van vrouwen en mannen:

Een vrouw leeft wat meer met haar gevoel. Ze voelt de kinderen vaak wat beter aan, ervaart een diepere emotionele band. Mede in verband met hormonale bewegingen kan een vrouw op een voor de man soms onbegrijpelijke wijze veranderen van stemming en reaktiewijze. In gesprekken heeft een vrouw vaak veel behoefte om ervaringen te delen, er over te vertellen, zonder meteen een antwoord of een oplossing te wensen. 

Mannen staan vaak iets meer rationeel, verstandelijk in het leven. We bekijken de dingen van wat meer afstand. Reageren minder vaak primair vanuit ons gevoel, de stemming is wat gelijkmatiger. Daardoor is de man soms wat beter in staat een vastere lijn aan te houden in de opvoeding of in het gezin. Maar wij mannen slaan ook makkelijk de plank mis door meteen maar met allerlei oplossingen op de proppen te komen, als je vrouw alleen maar even haar verhaal kwijt wil.

Grote verschillen tussen man en vrouw dus. In een samenleving waarin het leven wat meer voorspelbaar (traditioneel) werd ingevuld hoefde dat niet zo’n probleem te zijn. Man en vrouw hadden hun eigen gebieden en wisten redelijk wat er van hen verwacht werd. Hoewel de traditie ook knellend en onderdrukkend kon zijn, ging er ook een stuk steun en rust van uit. In de afgelopen vijftig jaar heeft de westerse wereld echter een enorme verandering doorgemaakt op het vlak van het denken over huwelijk en sexualiteit. De hedendaagse beelden over relaties zijn hooggestemd (en veeleisend?), en kunnen een behoorlijke wissel trekken op mensen. Een paar elementen wil ik bespreken en dan ook meteen meenemen waar het mis kan gaan.

Van traditionele en economische naar emotionele waarden en behoeften

Vroeger had je elkaar als stel meer nodig in economisch opzicht. De man verdiende de kost, de vrouw zorgde voor de kinderen, als die er waren, en het huishouden, en misschien ook nog wel voor de groentetuin of de winkel. Natuurlijk was een goede verstandhouding ook toen belangrijk, maar er waren meer vanzelfsprekendheden, en men nam het leven meer zoals het kwam. 

Veel meer dan vroeger zijn in onze tijd emotionele behoeften in een relatie belangrijk. We verwachten dat de ander in de relatie ons een goed gevoel geeft, dat er tijd en aandacht voor elkaar is, dat je samen kunt ontspannen en genieten. Dat de verliefdheid vaak terugkomt en dat er romantiek is. Dat je elkaar goed aan voelt, kunt bespreken wat je bezig houdt, elkaar emotionele steun kunt geven. Dat je op één lijn zit in de opvoeding van de kinderen. 

En deze zaken zijn inderdaad heel erg de moeite waard! En toch is het leven ook weerbarstig. Die zorgzame jongen heeft ook egoïstische trekjes in zijn karakter. Dat mooie meisje kan soms heel onredelijk uit de hoek komen.

Het lijkt soms wel of vandaag het incasseringsvermogen is afgenomen voor mindere tijden. De meeste stellen maken in de praktijk soms periodes door waarin er door allerlei oorzaken, bijvoorbeeld drukte op het werk of met jonge kinderen, ziekte, zwangerschap, geldzorgen enz enz, er minder rust, aandacht en tijd is om samen te zijn, te ontspannen en te genieten. Het beeld dat de reclame op roept dat het altijd zomer is en feest, gaat in de praktijk gewoon niet op. 

Dit geldt ook voor de sexualiteit. Mede door de invloed van films en porno is er bij veel mensen een normatief beeld van de sexualiteit ontstaan, waarbij het allemaal haast vanzelf zou moeten gaan, zonder moeite, om elkaar te ontdekken en een sexuele relatie op te bouwen. Waarbij beide partners in een relatie altijd maar heel veel zin hebben om te vrijen. Waardoor je snel geneigd zou zijn te denken dat de relatie niet goed meer is als de verwachtingen niet uitkomen, en het allemaal in de praktijk niet zo makkelijk blijkt te gaan. 

Van aanpassing naar emancipatie en zelfontplooiing

In een traditionele samenleving met veel voorgeschreven gedragspatronen leren we ons aanpassen. Ook aan tegenvallende omstandigheden, je neemt het meer zoals het komt. Dat is de afgelopen decennia sterk veranderd. In onze cultuur is er veel aandacht gekomen voor persoonlijke ontplooiing en ontwikkeling. Je moet uit het leven en uit jezelf halen wat er in zit. “Het zou toch jammer zijn als je de boot zou missen”. 

Samen met de genoemde nadruk op het invullen van onze emotionele behoeften kan dit leiden tot de beleving van een soort “recht op geluk”. Je ontwikkelt een ideaalbeeld van een warme relatie. Waarbij je zelfs mogelijk de geborgenheid die je als kind misschien wel enigszins hebt gemist, nu in je relatie gaat zoeken. Dat de ander je persoonlijke tekorten moet opvullen. Maar wat als de ander dat niet kan, of door omstandigheden niet meer kan? 

Trouw en ontrouw

In dit verband wil ik even inzoomen op het fenomeen dat er gevoelens ontstaan voor iemand anders dan de eigen partner. Dit kan samenhangen met verwijdering in de relatie. Maar ook wanneer je betrekkelijk gelukkig getrouwd bent gebeurt het soms dat er een snaar geraakt wordt door iemand anders. En dat kan zomaar wederzijds zijn. Nu kun je dit als een bewijs zien dat de relatie niet goed meer is, en beter beëindigd kan worden. Niet iedereen durft dit meteen aan, en zo kan er zomaar een verborgen affaire ontstaan. 

Op zichzelf is het niet zo gek dat we ons eens aangetrokken kunnen voelen tot iemand anders dan je eigen vrouw of man. Maar dit vraagt wel een besliste stap: niet uitbouwen maar uit de weg gaan. Als het nog klein is is dat niet zo moeilijk. Een wijs man zei eens: je kunt niet voorkomen dat er vogels boven je hoofd vliegen, maar wel dat ze een nest op je hoofd bouwen. Heb je eenmaal een paar stapjes gezet en is die ander er ook niet ongevoelig voor, dan wordt het steeds moeilijker. Maar dan nog: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. 

Tot slot

Een goed stel worden en blijven gaat niet vanzelf. Vanuit de maatschappij en vanuit ons zelf kunnen faktoren opspelen die de relatie bedreigen. Goed om je dat te realiseren. Zodat je niet gelijk het ergste denkt als het even tegen zit. 

Maar ook: doe er wat aan! Door de tijd te nemen om samen in gesprek te gaan. Door eventueel samen met een betrouwbare gids het gesprek te zoeken. Door aktief de problemen aan te pakken en hulp te zoeken laat je niet zien dat je faalt, maar juist dat je wilt vechten om elkaar vast te houden. En deze stap verdient veel respect!

<< Terug